Zimowe dokarmianie ptaków

31.01.2022

Zimowe dokarmianie ptaków

Jak robić to mądrze i bez szkody dla ptaków

Na pewno już wiecie, że jednym z naszych cyklicznych wydarzeń jest Narusa – Stacja Edukacja. To właśnie w ramach tej imprezy organizujemy obrączkowanie ptaków i edukację ornitologiczną. Kto był ten wie, że zimowe obrączkowanie ptaków połączone jest z ich dokarmianiem. 

Już niebawem bo w lutym kolejna akcja edukacyjna z obrączkowaniem ptaków w tle, ale już dziś chcemy przybliżyć Wam temat prawidłowego dokarmiania ptaków w okresie zimowym. 

Niestety często, zupełnie nieświadomie popełniamy błędy, które mogą negatywnie odbijać się na zdrowiu i życiu tych zwierząt, dlatego przygotowaliśmy dla Was najważniejsze informacje, potwierdzone przez ekspertów zajmujących się ptakami na co dzień. 

Dowiecie się więc wszystkiego na temat: odpowiedniego pożywienia, miejsc w jakich należy montować karmniki, ptaków jakie przy nich spotkacie a przede wszystkim w jakim okresie należy je dokarmiać – tak aby nie szkodzić tym dzikim zwierzętom. 

Kto nas odwiedzi w trakcie kolejnej akcji będzie mógł przekonać się sam, jaką różnorodność ptaków można spotkać przy karmnikach w naszej Leśnej Przystani.  

Kiedy rozpocząć dokarmianie ptaków

Nasze wsparcie jest potrzebne, gdy pokrywa śnieżna uniemożliwia ptakom zdobywanie pokarmu.  A więc najbardziej odpowiedni czas na rozpoczęcie dokarmiania to okres kiedy zlega śnieg i równocześnie utrzymuje się ujemna temperatura powietrza. 

Ważne aby raz rozpoczęte dokarmianie kontynuować danej zimy, przez cały czas kiedy warunki atmosferyczne nie sprzyjają ptakom w zdobywaniu pokarmu. 

W trakcie bezśnieżnej zimy, ptaki dość dobrze radzą sobie ze zdobywaniem pokarmu. Dlatego tak długo jak nie ma śniegu, nie rozpoczynajmy dokarmiania, aby nie zaburzać ich naturalnych zachowań. Część osobników, spośród gatunków, które łatwo przyzwyczajają się do człowieka, w wyniku regularnego dokarmiania, pozostaje (np. łabędzie) nie podejmuje wędrówek jesiennych i pozostaje u nas na zimę. Niestety w wielu przypadkach powoduje to problemy tych ptaków w przetrwaniu zimy. 

Czym karmić

Pokarm, którym będziemy dokarmiać ptaki musi składać się wyłącznie z naturalnych produktów. 

  • Większość ptaków wróblowych (sikory, wróble i mazurki, dzwońce, zięby, trznadle) chętnie zjada: ziarna słonecznika, prosa, owsa i konopi.

Kupując słonecznik, postaw na ten niełuskany. Jest tańszy ale przede wszystkim właśnie z niełuskanych ziaren słonecznika w środowisku naturalnym korzystają ptaki. 

  • Sikory bardzo chętnie korzystają ze słoniny. 

Koniecznie zadbaj o to aby była niesolona i aby nie wisiała dłużej niż 2-3 tygodnie. Zarówno solona jak i zjełczała zaszkodzi ptakom. 

  • Ptaki wodne (łabędzie i kaczki) możemy dokarmiać grubymi kaszami, 
  • Kosy i kwiczoły chętnie będą korzystały z jabłek i bierek po jabłkach. 

Nie jest dozwolone podawanie ptakom produktów przetworzonych przez człowieka, pozostałości naszego pożywienia. Zawierają one przyprawy (w tym  sól i cukier), drożdże i konserwanty, które są szkodliwe dla ptaków. 

Jaki karmnik wybrać 

Co bardzo ważne- wyłożony do karmnika pokarm nie może zamakać ani zamarzać. W ten sposób psuje się, stając się szkodliwym dla ptaków. Warto więc przy wyborze karmnika kierować się jego konstrukcją (najlepsze w tym układzie są karmniki z tzw. zasobnikiem) lub regularnie sprawdzać stan pokarmu w karminu i w razie potrzeby usuwać zamoczony, zamrożony lub zapeśniały pokarm i czyścić karmnik aby usunąć resztki zepsutego pokarmu. 

Sama konstrukcja karmnika powinna zpewniać ptakom bezpieczeństwo – swobodny dolot i odlot. 

Odpowiednia lokalizacja karmnika

Najlepiej sprawdzi się karmnik zamontowany w ogrodzie, wśród zieleni, lub tak jak w Narusie, w parku lub lesie. Mieszkańcom dużych miast i bloków polecam  jednak montaż karmników nawet na balkonie. Z jednej strony obecność karmnika pozwoli nam na obserwowanie ptaków, z drugiej to właśnie nasz karmnik zaoferuje ptakom dostęp do pożywienia w sytuacji jego ograniczonych zasobów w środowisku miejskim. 

Montując karmnik, pamiętajmy, że jesteśmy odpowiedzialni za bezpieczeństwo ptaków. Dlatego warto wiedzieć i pamiętać, że taka „ptasia stołówka” może przyciągać drapieżniki (np. koty). Starajmy się wiec montować go w miejscu niedostępnym lub trudno dostępnym dla kotów.

We własnym ogrodzie postaw na drzew i krzewy owocowe – są bazą pokarmową dla ptaków

Wiele ptaków wykorzystuje nasiona i owoce wielu roślin występujących w naszych parkach i ogrodach ale również tych  rosnących w stanie naturalnym. Planując nasadzenia we własnym ogrodzie warto postawić właśnie na gatunki roślin oraz drzew i krzewów, z których część zapewni ptakom dostęp do pokarmu w okresie zimowym. 

Owoce potocznie nazywanej jarzębiny (jarzębu pospolitego) chętnie zjadane są tuż po pierwszych przymrozkach przez jemiołuszki, kwiczoły i szpaki. Podobnie owoce czarnego bzu lub kaliny. Z pozostawionych na krzewach najmniejszych owoców pigwowców, których nie wykorzystamy na przetwory, skorzystają kosy. Owoce głogu i tarniny również posłużą po pierwszych przymrozkach za wartościowy pokarm dla ptaków. Resztki owoców czarnych i czerwonych porzeczek oraz jeżyn także zostaną wykorzystane przez pokrzewki i kosy. 

Do rodzimych gatunków roślin zielnych, krzewów i drzew, które stanowią doskonałą   bazę żerowiskową dla różnych gatunków ptaków należą: 

  • Berberys zwyczajny (Berberis vulgaris) 
  • Bez czarny (Sambucus nigra) 
  • Cis pospolity (Taxus baccata) 
  • Głóg jednoszyjkowy (Crataegus monogyna) 
  • Jarząb pospolity (Sorbus aucuparia) 
  • Ligustr pospolity (Ligustrum vulgare) 
  • Róża dzika (Rosa canina) 
  • Śliwa tarnina (Prunus spinosa) 
  • Trzmielina pospolita (Euonymus europaeus) 
  • Rokitnik zwyczajny (Hippophae rhamnoides) 
  • Czeremcha zwyczajna (Prunus padus) 
  • Babka pospolita (Plantago major) 
  • Babka lancetowata (Plantago lanceolata) 
  • Bylica pospolita (Artemisia vulgaris) 
  • Chaber bławatek (Centaurea cyanus) 
  • Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum) 
  • Komosa biała (Chenopodium album) 
  • Krwawnik pospolity (Achillea millefolium) 
  • Mniszek lekarski (Taraxacum offi cinale) 
  • Ostrożeń polny (Cirsium arvense) 
  • Rdest ptasi (Polygonum aviculare) 
  • Szczaw zwyczajny (Rumex acetosa) 
  • Wyka ptasia (Vicia cracca) 
  • Drzewa owocowe

Zimowe dokarmianie ptaków  w skrócie:

  • Dokarmianie ptaków z wykorzystaniem karmników powinno mieć miejsce tylko w okresie zimowym: w czasie zalegającej pokrywy śnieżnej i utrzymujących się niskich temperatur.
  • Dokarmiając postaw na ziarna: niełuskany słonecznik, proso.
  • Nie dokarmiaj ptaków chlebem ani resztkami przetworzonego przez nas pożywienia, zawierającego sól, cukier, drożdże, przyprawy. 
  • Dbaj o to by pokarm w karmniku nie zamókł i nie zamarzł. Jeśli tak się stanie wyrzuć go i oczyść karmnik.
  • Zamontuj karmnik tak aby zapewnić ptakom  swobodny dolot i utrudnić do niego dostęp kotom.
  • Planując nasadzenia we własnym ogrodzie postaw na gatunki zapewniające  ptakom w okresie zimowym pożywne owoce.

 

[grafika: Dawid Kilon]

phone